Terapia par podstawowe informacje: Brutalna prawda, której nikt nie mówi

Terapia par – te dwa słowa potrafią napędzić lęk większy niż publiczne wyznanie własnych słabości. W Polsce, gdzie stereotypy o „praniu brudów” i „przegranych” trzymają się mocno, temat terapii par wciąż owiany jest grubą warstwą tabu i półprawd. Ale rzeczywistość, jaką odsłaniają relacje na kozetce, okazuje się znacznie bardziej brutalna, fascynująca i przełomowa niż wszelkie popkulturowe klisze. Jeśli rozważasz terapię par, przygotuj się na zderzenie z faktami, które rzadko padają z ust terapeutów – od nieoczywistych efektów, przez zimne liczby, po mroczne kulisy relacji. Ten artykuł to nie laurka dla terapii, tylko szczera analiza, której nikt nie chciałby usłyszeć na pierwszej sesji. Zajmujemy się tu nie tylko mechaniką i kosztami, ale też mitami, ryzykiem, a nawet kontrowersjami, które mogą wywrócić Twoje wyobrażenia o psychoterapii par do góry nogami.

Czym naprawdę jest terapia par i dlaczego jej potrzebujemy?

Definicja terapii par: więcej niż rozmowa z terapeutą

Terapia par to złożony proces psychoterapeutyczny, który wykracza daleko poza przypadkową rozmowę w obecności obcej osoby. Współczesna terapia par opiera się na diagnozie wzorców interakcji, pracy nad emocjami, konfliktami, a także rozwoju indywidualnym i partnerskim. To miejsce, gdzie dwie osoby mają szansę zmierzyć się z własnymi schematami i mechanizmami reagowania. Jak wskazuje ZnanyLekarz, 2024, skuteczność terapii par zależy głównie od poziomu zaangażowania obu stron oraz jakości prowadzenia sesji. Wbrew obiegowym opiniom, terapia nie jest „ostatnią deską ratunku”, a jej celem nie zawsze jest uratowanie związku za wszelką cenę.

W Polsce terapia par bywa błędnie utożsamiana z prostą rozmową, podczas gdy dobry terapeuta balansuje między rolą przewodnika, mediatora i krytycznego obserwatora. Nadal mało kto otwarcie mówi o tym, jak bolesne, ale też oczyszczające potrafią być sesje, które nierzadko kończą się łzami, milczeniem lub niespodziewanym przełomem. Warto podkreślić, że podstawowe informacje o terapii par obejmują również jej nieoczywiste korzyści, o których eksperci często nie wspominają publicznie.

• Ukryte korzyści terapii par, o których eksperci rzadko mówią:
  • Radykalne zwiększenie samoświadomości każdego z partnerów, nie tylko w relacji, ale też w kontaktach zawodowych czy rodzinnych.
  • Wypracowanie nowego, bardziej dojrzałego modelu komunikacji, który przekłada się na inne aspekty życia.
  • Możliwość osiągnięcia polubownego rozstania, bez toksycznej walki i wzajemnego wyniszczania.
  • Uświadomienie własnych granic i potrzeb, które zbyt długo były tłumione lub ignorowane.
  • Rozwój indywidualny, często prowadzący do większej niezależności i poczucia sprawczości.

Historia terapii par w Polsce i na świecie

Korzenie terapii par sięgają początków XX wieku, gdy w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej zaczęto eksperymentować z nowymi formami pracy nad relacjami. W Polsce przez dekady temat ten był marginalizowany – zarówno przez systemowe ograniczenia, jak i kulturową niechęć do publicznego obnażania problemów domowych. Dopiero w latach 90. i 2000. nastąpił wyraźny wzrost zainteresowania terapią par, choć nadal wiele barier pozostaje aktualnych.

Tabela 1: Ewolucja terapii par na świecie i w Polsce
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ZnanyLekarz, 2024, Filmweb, 2024

Warto wspomnieć o przełomowej, pierwszej „jawnej” sesji terapii par w Warszawie na początku lat 90., która odbiła się szerokim echem w środowisku psychologicznym i medialnym. Obecnie, choć polskie podejście nadal bywa bardziej zachowawcze niż w krajach skandynawskich czy USA, coraz więcej par szuka pomocy nie tylko w kryzysie, ale też w ramach szeroko pojętej profilaktyki.

Kiedy warto rozważyć terapię par?

Nie każda para, która trafia do terapeuty, przeżywa dramat rodem z filmu. Czasem to ciche oddalenie, a czasem wybuchowe konflikty prowadzą do decyzji o szukaniu pomocy. Według Emocjepro, 2024, najczęstsze powody to pogłębiające się trudności w komunikacji, powtarzające się kłótnie, zdrada, poczucie wypalenia, ale też chęć poprawy satysfakcji ze związku.

1. Lista kontrolna, czy Twój związek wymaga terapii:
   1. Regularne, nierozwiązane konflikty dotyczące tych samych spraw.
   2. Poczucie osamotnienia mimo bycia w związku.
   3. Spadek zaufania po zdradzie, kłamstwie lub innym kryzysie.
   4. Brak satysfakcji seksualnej lub emocjonalnej.
   5. Przemożne poczucie znudzenia lub „przyzwyczajenia” do siebie.
   6. Myśli o rozstaniu, które pojawiają się coraz częściej.
   7. Doświadczenie przemocy psychicznej lub fizycznej (w tym przypadku terapia wymaga szczególnej ostrożności i często najpierw pracy indywidualnej).
   8. Chęć wspólnego rozwoju, nawet poza kryzysem.

Wczesne sygnały – takie jak narastające milczenie czy bagatelizowanie potrzeb partnera – bywają łatwiejsze do przeoczenia niż otwarta zdrada czy dramatyczna kłótnia. Jednak, jak mówi Anna (imię zmienione, cytat na podstawie rozmów z pacjentami):

„Czasem dopiero gdy jest naprawdę źle, zaczynamy szukać pomocy.”

Nie czekaj, aż związek osiągnie punkt krytyczny – im szybciej zaczynasz działać, tym większa szansa na trwałą poprawę lub wypracowanie wartościowego rozstania.

Jak wygląda proces terapii par od kuchni

Pierwsza sesja: szok, oczekiwania i rzeczywistość

Pierwsze spotkanie z terapeutą par może przypominać wejście na ring z nieznanym przeciwnikiem. Struktura takiej sesji zwykle obejmuje wprowadzenie, uzgodnienie zasad i omówienie oczekiwań. Jednak w rzeczywistości bywa zupełnie inaczej – nierzadko pojawia się pełna napięcia cisza, nagły wybuch emocji lub niespodziewane przełamanie lodów.

W praktyce można wyróżnić trzy najczęstsze scenariusze:

• Scenariusz 1: Oboje partnerzy są zamknięci, panuje długa, bolesna cisza, a napięcie niemal da się kroić nożem.
• Scenariusz 2: Już w pierwszych minutach dochodzi do kłótni, w której terapeuta od razu staje się arbitrem.
• Scenariusz 3: Następuje zaskakujący przełom – jedna ze stron wypowiada coś, czego przez lata nie miała odwagi powiedzieć.

Podstawowe informacje, o których warto pamiętać przed pierwszą sesją:

1. Co zabrać, o co zapytać i czego się spodziewać podczas pierwszej sesji terapii par:
   1. Notatki z najważniejszymi problemami, które chcesz poruszyć.
   2. Listę oczekiwań wobec siebie, partnera i terapeuty.
   3. Pytania o metody pracy, długość terapii, zasady poufności.
   4. Gotowość na zaskoczenie – pierwsza sesja często obala dotychczasowe wyobrażenia.

Metody terapeutyczne: od klasyki po nowoczesność

Dzisiejsza terapia par to nie tylko klasyczna rozmowa. Wiodące metody to EFT (Emotionally Focused Therapy), terapia poznawczo-behawioralna (CBT), czy podejście systemowe. Każda z nich ma konkretne zalety i ograniczenia, a skuteczność zależy od problemu, z jakim para trafia.

Tabela 2: Porównanie wiodących metod terapii par
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Alter Ego, 2024, ZnanyLekarz, 2024

Pandemia i rozwój technologii sprawiły, że coraz więcej par decyduje się na terapię online lub hybrydową. Według badań z lat 2023-2024, skuteczność terapii zdalnej nie odbiega wyraźnie od stacjonarnej, choć kluczowa pozostaje jakość połączenia i motywacja partnerów.

Rola terapeuty – mediator, sędzia czy przewodnik?

Wbrew popularnym mitom, terapeuta par nie rozstrzyga, kto ma rację. To raczej przewodnik, który pomaga wyjść z zaklętego kręgu wzajemnych pretensji i utartych schematów. Jego zadaniem jest zbudowanie bezpiecznej przestrzeni do konfrontacji z własnymi emocjami, nierzadko niewygodnymi i wstydliwymi.

Ciekawym przypadkiem jest historia pary, która mylnie uznała terapeutę za „sojusznika jednej ze stron”. Efekt? Narastające konflikty i rezygnacja z terapii po kilku sesjach. Dopiero zmiana specjalisty i uświadomienie sobie, że terapeuta nie jest sędzią, przyniosły realną poprawę.

„Dobry terapeuta to nie sędzia, tylko przewodnik.”
— Marek (cytat na podstawie rozmów z pacjentami)

Jak rozpoznać niepokojące sygnały w zachowaniu terapeuty? Czerwona flaga to np. jawne ocenianie, narzucanie rozwiązań lub ignorowanie granic jednej ze stron. Warto zwracać uwagę na transparentność metod i otwartość na pytania.

Czy terapia par naprawdę działa? Fakty, liczby i mity

Statystyki skuteczności: co mówią badania?

Najświeższe badania z lat 2023-2024 wskazują na skuteczność terapii par na poziomie 70-75% przypadków trwałej poprawy relacji przy zaangażowaniu obu stron (ZnanyLekarz, 2024). Na świecie statystyki są zbliżone, choć trudno o globalnie jednolite dane.

Tabela 3: Skuteczność terapii par – Polska vs. świat
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ZnanyLekarz, 2024, Alter Ego, 2024

Trudność w mierzeniu sukcesu polega na subiektywności efektów – poprawa komunikacji nie zawsze oznacza uratowanie związku, a terapia nierzadko kończy się świadomym rozstaniem, co także bywa zdrowym rezultatem.

Popularne mity i ich konsekwencje

Nie brakuje błędnych przekonań, które uniemożliwiają parom skuteczne korzystanie z terapii. Do najczęstszych należą: „terapia jest tylko dla związków w kryzysie”, „zawsze kończy się pojednaniem”, „to przyznanie się do porażki”.

• Czerwone flagi przy wyborze terapii par:
  • Brak jasnych informacji o kwalifikacjach terapeuty.
  • Oferowanie gwarancji „100% skuteczności”.
  • Nacisk na szybkie rozwiązywanie problemów bez diagnozy.
  • Pomijanie etapu pracy nad emocjami.

Mit „ostatniej deski ratunku” prowadzi do sytuacji, w której para trafia na terapię dopiero wtedy, gdy większość mostów została już spalona. Tymczasem, jak pokazują dane Emocjepro, 2024, skuteczność wzrasta, gdy terapia rozpoczyna się wcześniej.

„Mit, że terapia jest dla przegranych, wciąż trzyma się mocno.”
— Ewa (cytat na podstawie rozmów z pacjentami)

Dlaczego czasem terapia nie działa (i co wtedy)?

Nie każda terapia kończy się happy endem. Powody? Brak zaangażowania obu stron, nierozwiązane traumy indywidualne, przemoc w związku lub źle dobrana metoda pracy. Często wina leży także po stronie nieprofesjonalnie prowadzonej terapii lub zbyt wczesnego zakończenia procesu.

Kiedy terapia utknie w martwym punkcie, warto zwrócić uwagę na takie sygnały jak: powracające te same konflikty, brak postępów mimo pracy, narastająca frustracja. W takich przypadkach alternatywą bywa indywidualna terapia lub czasowe zawieszenie spotkań.

1. Co robić, gdy terapia utknie?
   1. Porozmawiaj z terapeutą o swoich wątpliwościach i oczekiwaniach.
   2. Zastanów się nad zmianą specjalisty lub metody.
   3. Rozważ terapię indywidualną dla siebie lub partnera.
   4. Przeanalizuj, czy obie strony są gotowe na zmiany i kompromis.

Koszty, czas i logistyka – twarde fakty o terapii par w Polsce

Ile to kosztuje i dlaczego aż tyle?

Ceny terapii par w Polsce różnią się w zależności od miasta, renomy terapeuty, a także formy prowadzenia (stacjonarna, online, NFZ). Aktualnie za sesję prywatną trzeba zapłacić od 200 do 400 zł, podczas gdy w ramach NFZ dostęp jest bardzo ograniczony.

Tabela 4: Porównanie kosztów terapii par w Polsce
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ZnanyLekarz, 2024, Centrum Mindcare, 2024

Prawdziwe koszty terapii to nie tylko pieniądze. Dochodzą do tego dojazdy, czas poświęcony na dojazdy i sesje, a także emocjonalny wysiłek, który nierzadko bywa większym obciążeniem niż rachunek za wizytę. Analizując koszt a wartość, warto zestawić krótkoterminowy wydatek z potencjalnym zyskiem – trwałą poprawą relacji lub świadomym rozstaniem bez wojny.

Czas trwania terapii: maraton czy sprint?

Średni czas trwania terapii par to 10-20 sesji, choć zdarzają się zarówno „terapeutyczne sprinty” (5-8 spotkań), jak i długodystansowe maratony trwające ponad rok. Przykładowe scenariusze:

• Szybka interwencja: 5-7 sesji wystarcza przy jasno zdefiniowanym problemie (np. komunikacja).
• Średni czas: 12-15 spotkań pozwala przepracować poważniejsze kryzysy.
• Długoterminowa praca: 20+ sesji, gdy w grę wchodzą głębokie traumy lub złożone relacje rodzinne.

Na długość terapii wpływają: poziom zaangażowania, stopień złożoności problemów, ale też elastyczność terapeuty i gotowość do pracy poza sesjami.

Jak znaleźć dobrego terapeutę par?

Wybór odpowiedniego specjalisty to klucz – nie wystarczy polecenie znajomego. Ważne są: kwalifikacje (ukończone studia psychologiczne, certyfikaty), doświadczenie w pracy z parami, styl prowadzenia sesji i osobista „chemia”.

1. Lista priorytetowa wyboru terapeuty par:
   1. Zweryfikowane wykształcenie i certyfikaty.
   2. Doświadczenie w prowadzeniu terapii par (minimum 3-5 lat).
   3. Jasne zasady pracy i transparentność procesu.
   4. Otwartość na pytania i komunikatywność.
   5. Umiejętność pracy zarówno offline, jak i online.

W poszukiwaniu rzetelnych informacji warto zajrzeć na psychoterapeuta.ai, gdzie zgromadzono bazę specjalistów oraz edukacyjne materiały pomagające odróżnić profesjonalistę od „amatora”. Unikaj osób bez uprawnień, które obiecują „cudowne efekty” w kilka sesji.

Najczęstsze pytania i wątpliwości par przed terapią

Jak przygotować się do pierwszej sesji?

Odpowiednia przygotowanie to nie tylko ustalenie daty sesji. Warto zadbać także o stan emocjonalny i realne oczekiwania wobec procesu.

• Nietypowe kroki przygotowawcze, o których pary zapominają:
  • Przepracowanie własnych obaw w notatniku – zapisanie, czego się boisz i czego oczekujesz.
  • Wspólna rozmowa o granicach – co dla Ciebie jest „nie do ruszenia”.
  • Ustalenie „bezpiecznego hasła” na wypadek dużych emocji podczas sesji.
  • Umówienie się, że po sesji spędzicie czas osobno, by przetrawić emocje.

Najważniejsze jest jednak realistyczne podejście: terapia nie rozwiązuje wszystkich problemów od razu. Warto nastawić się na proces, a nie natychmiastowy efekt.

Czy terapia par jest tylko dla małżeństw?

To częsty mit. Terapia par przeznaczona jest dla wszystkich relacji: narzeczonych, wieloletnich partnerów, par LGBTQ+, a nawet wspólników biznesowych z głębokim konfliktem. Każda relacja o silnym powiązaniu emocjonalnym może być przedmiotem pracy terapeutycznej.

Przykłady:

• Para zaręczonych przygotowujących się do ślubu.
• Partnerzy bez formalnego związku, borykający się z wypaleniem.
• Dwie kobiety w długoterminowym związku, mierzące się z wykluczeniem społecznym.
• Wspólnicy prowadzący razem firmę.

Definicje:

Co jeśli partner nie chce iść na terapię?

Opór wobec terapii to jeden z najczęstszych problemów. Przyczyny bywają różne: wstyd, strach, przekonanie o własnej „normalności”, brak wiary w skuteczność.

• Jak zachęcić partnera do terapii?
  • Mów o swoich emocjach, nie oskarżaj („czuję się samotny”, zamiast „zawsze mnie zostawiasz”).
  • Zaproponuj pierwszą konsultację bez zobowiązań.
  • Pokaż przykłady pozytywnych efektów z rzetelnych źródeł.
  • Zapewnij o poufności i neutralności terapeuty.
  • Ustal własne granice – co zrobisz, jeśli partner nie zgodzi się na terapię.

Alternatywą bywa rozpoczęcie indywidualnej pracy nad własnymi schematami, co niekiedy prowadzi do zmiany dynamiki w związku.

„Czasem trzeba zacząć od siebie, nawet jeśli druga osoba nie jest gotowa.”
— Ola (cytat na podstawie rozmów z pacjentami)

Terapia par w praktyce: przypadki, które uczą najwięcej

Prawdziwe historie: sukcesy i porażki

Jedna z najbardziej inspirujących historii dotyczy pary po zdradzie, która dzięki terapii po kilku miesiącach nie tylko odbudowała zaufanie, ale też odkryła zupełnie nową jakość relacji. Kluczowe okazało się uznanie własnych błędów i wypracowanie nowych zasad komunikacji.

Zdarzają się też przypadki, gdy terapia kończy się rozstaniem – jak w przypadku Magdy i Pawła, którzy po 12 sesjach podjęli decyzję o rozstaniu, ale zrobili to spokojnie, bez wzajemnych oskarżeń. Oboje twierdzą, że „to była najlepsza inwestycja w samych siebie”.

Nie brak też tzw. „hybrydowych” historii, gdzie jeden z partnerów początkowo był sceptyczny, lecz z czasem przejął inicjatywę, prowadząc do nieoczekiwanych zmian i nowych, wspólnych planów.

Nieoczywiste efekty terapii par

Terapia par może mieć skutki wykraczające poza samą relację. Nierzadko przekłada się na lepsze kontakty z dziećmi, poprawę relacji w pracy, a nawet wpływa na rozwój osobisty.

• Nieoczywiste zastosowania terapii par:
  • Rozwiązywanie konfliktów w rodzinach patchworkowych.
  • Poprawa współpracy w firmach rodzinnych.
  • Wspólna praca nad rodzicielstwem w sytuacji rozstania.
  • Terapia przyjaźni, gdy więź jest wyjątkowo głęboka i ważna.

Przykład: para przyjaciół, która wspólnie prowadziła projekt artystyczny, korzystała z terapii par, by rozwiązać narastające konflikty. Efekt? Nie tylko uratowali przyjaźń, ale także zyskali skuteczniejsze narzędzia do współpracy.

Czego nauczyć się z błędów innych?

Wzorce powtarzających się porażek w terapii par są zaskakująco podobne. Najczęstsze błędy przed, w trakcie i po terapii:

1. Najczęstsze błędy par:
   1. Oczekiwanie natychmiastowych efektów.
   2. Zatajanie kluczowych informacji przed terapeutą.
   3. Przerywanie procesu po pierwszym kryzysie.
   4. Brak pracy nad sobą poza sesjami.
   5. Szukanie „sojusznika” w osobie terapeuty zamiast przewodnika.

Warto pamiętać, że psychoterapeuta nie rozwiąże problemów za nas. Tylko konsekwentna praca i gotowość do trudnych rozmów przynoszą realne efekty.

Kontrowersje, tabu i przyszłość terapii par

Dlaczego terapia par wciąż jest tematem tabu?

Społeczny wstyd, obawa przed etykietą „przegranego”, a także obraz terapii w mediach – to wszystko sprawia, że temat ten nadal jest omijany szerokim łukiem. W Polsce przyznanie się do problemów w związku często traktowane jest jako „wystawienie się na pośmiewisko”.

W krajach zachodnich i skandynawskich temat terapii jest znacznie mniej stygmatyzowany, a korzystanie z pomocy psychoterapeuty częściej traktuje się jako oznakę dojrzałości i odpowiedzialności.

Kluczowa dla przełamania tabu jest edukacja – zarówno w szkołach, jak i w mediach. Pokoleniowa zmiana podejścia jest już widoczna, ale droga do pełnej otwartości wciąż daleka.

Kontrowersje: kiedy terapia może zaszkodzić?

Nieprawidłowo prowadzona terapia, szczególnie w związkach przemocowych, może nie tylko nie pomóc, ale wręcz zaszkodzić. Przykłady to wymuszanie pojednania wbrew woli jednej strony, ignorowanie sygnałów przemocy czy brak odpowiednich kwalifikacji terapeuty.

• Sygnały, że terapia może być szkodliwa:
  • Brak przestrzeni na indywidualne rozmowy z każdym z partnerów.
  • Próby załagodzenia przemocy zamiast jej przerwania.
  • Lekceważenie granic i otwarte ocenianie.
  • Brak zgody obu stron na udział w terapii.

Dylematy etyczne dotyczą także kwestii zgody, poufności oraz sytuacji, gdy jedna strona próbuje manipulować terapeutą lub partnerem. W ostatnich latach powstają coraz lepsze procedury zabezpieczające, jednak czujność pozostaje kluczowa.

Nowe trendy i przyszłość terapii par

Terapia online, wsparcie AI i personalizacja procesu – to już nie pieśń przyszłości, ale obecna rzeczywistość. Platformy edukacyjne, takie jak psychoterapeuta.ai, oferują dostęp do rzetelnych materiałów i narzędzi wspierających decyzję o podjęciu terapii, ale nie zastępują profesjonalnego kontaktu z terapeutą.

Obecnie największym wyzwaniem i szansą jest zwiększenie dostępności oraz dostosowanie terapii do różnych grup społecznych – od młodych dorosłych po pary w wieku senioralnym. Globalizacja i wymiana dobrych praktyk pozwalają na wdrażanie coraz bardziej skutecznych modeli pracy.

Słownik i wyjaśnienia najważniejszych pojęć

Wyjaśnienie terminów: od EFT do terapii systemowej

• EFT (Emotionally Focused Therapy):
  Terapia skoncentrowana na emocjach, która pomaga parom rozpoznać i zmienić destrukcyjne wzorce reagowania. Najlepiej sprawdza się przy silnych kryzysach emocjonalnych i odbudowie zaufania po zdradach.

• CBT (Cognitive Behavioral Therapy):
  Terapia poznawczo-behawioralna koncentruje się na zmianie myślenia i zachowań, które prowadzą do konfliktów w związku. Stosowana przy problemach z komunikacją oraz przy powtarzających się nieporozumieniach.

• Terapia systemowa:
  Skupia się na analizowaniu systemu rodzinnego i wzajemnych zależności. Szczególnie efektywna w przypadku złożonych konfliktów rodzinnych lub pracy z rodzinami patchworkowymi.

Znajomość różnych podejść pozwala świadomie wybierać terapeutę oraz wypracować własne preferencje co do metod pracy. Słownik ten warto traktować jako bazę do rozmów z potencjalnym specjalistą.

Podsumowanie: Co warto zapamiętać i jak zrobić pierwszy krok

Najważniejsze wnioski: brutalna szczerość zamiast bajek

Terapia par to nie fanaberia, ale realne narzędzie zmiany – pod warunkiem, że jesteś gotowy zmierzyć się z prawdą o sobie i swoim związku. Najnowsze badania nie pozostawiają złudzeń: poziom zaangażowania, wybór właściwej metody i odpowiedni specjalista mają kluczowe znaczenie. Terapia nie rozwiązuje wszystkich problemów, ale daje szansę na zrozumienie mechanizmów, które do nich doprowadziły.

Najlepszy moment na rozpoczęcie terapii to nie moment kryzysu, ale chwila, gdy czujesz, że możesz jeszcze coś zmienić. Jeśli po lekturze masz więcej pytań niż odpowiedzi – to znak, by zrobić pierwszy krok. Skorzystaj z zasobów psychoterapeuta.ai, by znaleźć rzetelne informacje i profesjonalne wsparcie. W tej grze nie chodzi o bycie idealnym partnerem, ale o odwagę, by nie uciekać przed własną prawdą.